Vietnamese Transcript
Lê Văn Sơn Interview: March 24, 2021
Interviewer: unknown
Interviewer: Trước hết, anh có thể giới thiệu về bản thân gồm tên, và hiện tại chị đang làm công việc gì tại Portland được không?
LVS: Tôi tên là Lê Văn Sơn. Hiện tại tôi đang làm ở Công Ty Amazon.
Interviewer: Lúc trước ba mẹ chị hoặc chị lớn lên ở đâu tại Việt Nam?
LVS: Tôi sinh vào năm 1985, tại tĩnh Thanh Hoá, Việt Nam. Miền Bắc của Việt Nam
Interviewer: Lý do tại sao gia đình hoặc bản thân anh quyết định rời quê hương và đến Hoa Kỳ? Cơ duyên nào đã mang anh đến với thành phố Portland? Tại sao quý vị đến và sống tại thành phố Portland này mà không phải thành phố khác?
LVS: Thưa chị, có rất là nhiều lý do để tôi có mặt tại thành phố Portland - Hoa Kỳ. Thứ nhất, ở Việt Nam là một chế độ Cộng Sản. Vì thế, tôi là một thanh niên - một người trẻ, tôi thấy những điều sai trái từ chính quyền. Như là quyền tự do chính trị, quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận và quyền tự do tôn giáo. Tôi lên tiếng và tôi đòi hỏi những quyền lợi đó cho nên nhà cầm quyền Cộng Sản đã bắt giam tôi bỏ tù và sau đó truy nã tôi.
Tôi được sự giúp đỡ từ chính quyền Hoa Kỳ cũng như Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ và người bạn đời của tôi cũng giống như là vợ tôi, Thúy Phạm là công dân Hoa Kỳ. Sau đó, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ và Thuý đã đưa tôi qua bên Mỹ này ạ.
Interviewer: Anh có thể cho biết khi anh rời khỏi quê hương Việt Nam là anh đã vào độ tuổi nào và cảm xúc của anh khi phải rời xa quê hương là như thế nào được không ạ?
LVS: Khi tôi rời Việt Nam vào năm 2018, lúc đó tôi 33 tuổi. Rõ ràng là tôi đã sống ở Việt Nam 33 năm, nơi tôi sinh ra và lớn lên cũng như có rất nhiều những kỷ niệm. Khi tôi phải rời quê hương Việt Nam thì tôi cảm thấy rất là bâng khuâng, nhớ Việt Nam.
Interviewer: Trong lúc anh từ Việt Nam qua Mỹ thì có gặp những khó khăn nào không? Kỷ niệm đáng nhớ nhất của anh là gì? Điều bất ngờ đáng nhớ nhất của anh khi bước đến Hoa Kỳ là gì?
LVS: Tôi bị nhà cầm quyền Cộng Sản truy nã cho nên tôi phải qua bên nước Thái Lan tị nạn tại Liên Hiệp Quốc. Từ bên Thái Lan, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ - Đại Chiếu Quán Hoa Kỳ tại Thái Lan và vợ của tôi, là Thuý Phạm đã làm hồ sơ để bảo lãnh tôi. Nên tôi đi từ Thái Lan qua đây ạ.
Khi ở Việt Nam, tôi được biết Mỹ là một đất nước văn minh, giàu, mạnh và sạch sẽ. Cũng như là nhân quyền, dân chủ và tự do. Quả thật, khi đặt chân xuống sân bay và khi tôi đang lăn bánh, mặc dù là vào giữa đêm nhưng mà tôi vẫn cảm nhận được không khí tươi mát, sạch sẽ tại thành phố Portland này. Rất là tốt, khác xa với không khí nhiễm độc tại Việt Nam.
Interviewer: Xin chị miêu tả khu dân cư của quý vị tại Portland khi quý vị mới bước chân tới đây. Điều bất ngờ, đáng nhớ nhất của chị là gì?
LVS: Tôi đến cư ngụ tại thành phố Portland, thì tôi biết ở đây có một Cộng Đồng người Việt khá là phong phú và động đảo nên tôi cũng có cơ hội được tiếp xúc với những người ở thành phố này một cách nhiều hơn. Từ đó, cũng làm tâm lý của tôi tốt hơn khi mới bước chân đến Mỹ.
Interviewer: Khi anh qua đây rồi, anh cảm thấy khó hội nhập với cuộc sống ở đây không?
LVS: Quả thật là những tháng đầu tiên, tôi cảm thấy có một điều gì đó ngăn cách mình nên mình cảm thấy khó hội nhập. Do những sự bỡ ngỡ của môi trường sống, văn hoá, nền tảng của đất nước khác xa với Việt Nam. Nên vài tháng đầu tiên, tôi cảm thấy nó rất khó khăn đối với tôi.
Khó khăn quan trọng nhất đối với tôi là rào cản ngôn ngữ. Cái đó là cái lớn nhất đối với tôi. Thêm một cái nữa, là văn hoá của người Mỹ, của xã hội Mỹ làm cho tôi cảm thấy bối rối. Bởi vì là rào cản ngôn ngữ nên tôi chưa có thể tiếp thu nhanh một cách ngay lập tức. Nên để am hiểu được văn hoá Mỹ thì tôi cũng chưa có thể hiểu được ngay tức khắc. Cho nên đó là những cái rào cản, những cái khó khăn đầu tiên khi tôi sống vài tháng đầu tại Mỹ.
Interviewer: Đến bây giờ đã ba, bốn năm anh bước chân đến Hoa Kỳ rồi, vậy anh đã quen dần với cuộc sống tại đây chưa?
LVS: Đến bây giờ tôi cảm thấy rằng tôi đã có cảm giác, cảm xúc, và cảm thức rằng tôi đang dần dần hoà đồng vào môi trường sống, văn hoá sống và với đất nước mới này của tôi. Tôi đã dần quen với cuộc sống. Tôi như đã vào một cái cuồng quay trong cuộc sống và tôi đã dần quen được với điều đó rồi.
Cũng như ngôn ngữ của tôi nó cũng đã được nâng cấp lên rất là nhiều. Tôi tin rằng trong tương lại tới, vài năm sắp tới đây, tôi sẽ trở thành một công dân có ích nhiều hơn cho đất nước Hoa Kỳ.
Interviewer: Công việc cụ thể của anh lúc trước tại Việt Nam là gì? Anh có thể nói sơ về cuộc sống của một công nhân tại Việt Nam và Hoa Kỳ được không?
LVS: Khi ở Việt Nam, tôi học xong tốt nghiệp thì tôi đi làm hướng dẫn viên Du Lịch. Tôi làm công việc đó được hai đến ba năm. Nhưng bởi vì tôi lên tiếng, tôi đấu tranh cho quyền tự do ngôn luận, báo chí, tôn giáo tại Việt Nam nên tôi đã bị bắt. Sau khi ra tù, tôi đã trở thành một nhà báo tự do viết báo cho các trang mạng, trang web của Cộng Đồng tôn giáo hoặc là trên mạng xã hội.
Đó là một sự khác biệt rất là lớn. Người công nhân ở Việt Nam và người công nhân ở Hoa Kỳ, nó có sự chênh lệch rất là lớn về những điều cơ bản.
Mức lương ở tại Việt Nam rất là rẻ mạt, còn mức lương tại Mỹ thì nó đảm bảo cho quyền công nhân, người dân với cuộc sống tối thiểu. Người công nhân tại Mỹ có sự bảo hộ, bảo trợ, và bảo đảm bởi các tổ chức như Tổ Chức Công Đoàn. Đầy đủ các quyền lợi (benefits), còn công nhân bên Việt Nam đi làm gặp rất nhiều rủi ro. Nhưng mà thời của tôi, tôi chưa thấy một tổ chức hoặc công đoàn nào để bảo vệ quyền công nhân làm việc tại các công ty. Đó là những điểm mà tôi sơ lượt. Còn rất là nhiều cái khác tôi thấy có sự khác biệt rất là lớn so với công nhân tại Mỹ.
Interviewer: Quý vị có biết những sự kiện nào đã mang người Việt đến gần với nhau không? Quý vị có biết cụ thể những nơi nào mà người Việt hay tập hợp không? Có nhà hàng, cửa hàng, hoặc các tổ chức tôn giáo nào mà gia đình quý vị đặc biệt thường xuyên đến không? Quý vị biết bằng cách nào mà khu phố của quý vị thay đổi không?
LVS: Thật sự may mắn cho người Việt tị nạn Cộng Sản của chúng ta, mặc dù đã bị Cộng Sản tước mất hết quyền căn bản trên đất nước quê hương của chúng ta nhưng may mắn thay, chúng ta đã đến được mảnh đất của tự do, tình yêu, nhân văn và sự phát triển. Người Việt của chúng ta dù bất cứ ở đâu, tôi cũng cảm thấy rằng có sự đùm bọc, che chở, đoàn kết với nhau.
Riêng tại Portland này, tôi cũng đã tham gia được nhiều sự kiện do người Việt tại Portland này tổ chức như những cuộc biểu tình để chống Cộng Sản, áp bức người d6an Việt Nam tại quê nhà cũng như bắt bớ những người lên tiếng tại quê nhà.
Đó là những người ngày lễ, ngày Tết truyền thống của Việt Nam, Cộng Đồng người Việt tại Portland đã tổ chức để ghi nhớ Tết cổ truyền của chúng ta.
Interviewer: Quý vị thấy nền giáo dục tại đây và Việt Nam có sự khác biệt nào không?
LVS: Tất cả những nền tảng văn hoá về giáo dục, về kinh tế, về xã hội giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, đó là một sự khác biệt lớn. Một sự khác biệt mà không có điều nào có thể so sánh được. Về giáo dục cũng vậy. Giáo dục đối với tại Việt Nam, từ tiểu học lên đến đại học đều phải đóng tiền học và rất là nhiều tiền. Một học sinh phải đóng học phí khác nhau, mua đủ các loại sách. Còn tôi thấy ở Hoa Kỳ, học sinh đi học từ trường mẫu giáo cho đến trung học đệ nhị cấp là không cần phải đóng tiền. Thậm chí, còn được nhà trường đưa đón đi bằng xe buýt và ăn trưa tại nhà trường miễn phí. Còn những thứ đó tại Việt Nam không hề có. Học sinh tại Việt Nam từ mẫu giáo cho đến trung học đệ nhị cấp và đại học đều phải đóng tiền và phải đóng rất nhiều tiền. Phải tự đi học, mua rất nhiều sách mà phải đóng tiền. Đó là tôi chưa nói đến nền tảng giáo dục, văn hoá và ý thức mà tôi đang nói những điều có thể tận mắt thấy được. Còn ở Mỹ thì chính phủ và hệ thống giáo dục cho học sinh mà Việt Nam không có.
Tôi là một nạn nhân của giới trẻ, của nền giáo dục tòi tàng tại Việt Nam thì là điều tôi vừa nói. Tôi phải chịu những cái phí tổn về vật chất như vậy. Qua đó thì học sinh tại Việt Nam, phụ huynh phải chịu một gánh nặng kinh tế và có nhiều trường hợp những gia đình nghèo, nằm trong các vùng sâu vùng xa, gia đình không có tiền cho con đi học. Nên con cái bị thất nghiệp, thất học. Họ phải nghỉ học sớm để đi làm phụ giúp cha me. Vì thế, nó dẫn đến tình trạng tỷ lệ thất học càng ngày càng cao. Ở Mỹ, tôi thấy rằng hầu hết các em học sinh đều được đi học miễn phí. Mà nếu các em học sinh hoặc các em nhỏ đi lang thang ngoài đường thì còn có thể bị phạt hoặc bị bắt nữa. Nhưng mà ở Việt Nam thì trẻ con bỏ học rất là nhiều và nó ảnh hưởng đến tương lai của chính họ và của thế hệ sau của xã hội nữa. Nó bào mòn đi nền trí thức, kinh tế của xã hội và đất nước trong tương lai.
Interviewer: Những vấn đề kinh tế và xã hội nào đáng chú ý nhất trong cộng đồng người Việt, hay với người tị nạn nói chung? Các chương trình của thành phố, tiểu bang hoặc liên bang có thể giúp nhiều cho các vấn đề này không?
LVS: Tôi thấy Cộng Đồng Người Việt của chúng ta khá là thành công về nhiều phương diện. Kể cả về kinh tế, có nhiều doanh nhân. Những công nhân Việt Nam thì cũng đi làm ở nhiều công ty khác nhau và làm việc khá là chăm chỉ. Có nhiều cửa hàng, tiệm hoặc công ty mà người Việt Nam làm chủ. Tôi thấy điều đó rất là tốt, nhưng nếu có thể thì người Việt Nam có thể có sự nối kết nhiều hơn để có thể giúp đỡ những người mới định cư tại Mỹ như tôi. Nếu có được sự hỗ trợ từ Cộng Đồng người Việt Nam nhiều hơn, thì nó sẽ trở thành một chỗ dựa vững chắc, một bàn đạp để thúc đẩy cho người mới một sự tự tin và phát triển cuộc sống của họ tại đất nước Hoa Kỳ.
Về chính trị tại Mỹ, tôi cũng chưa hiểu nhiều bởi vì tôi mới qua Mỹ. Về nền tảng chính trị tại địa phương, tại tiểu bang thì tôi cũng chưa rõ lắm. Nhưng mà có một điều tôi suy nghĩ mà tôi cũng muốn nói đến, đó là Cộng Đồng người Việt Nam tại portland hoặc tại mỹ nói chung rất là nhiều.
Tại Portland này có vài chục ngàn người, mà nếu ở đây có nhiều người Việt tham gia hơn vào hệ thống chính trị của địa phương, tiểu bang, liên bang hơn thì điều đó rất là tốt. Đó là tiếng nói chung đại diện cho Cộng Đồng người Việt cũng như là điều chúng ta có thể đưa ra những chính sách, hướng phát triển cho thành phố hoặc cho tiểu bang mà người Việt có thể đóng góp vào nền kinh tế phát triển và nền kinh tế xã hội. Hơn nữa, nếu có những người đại biểu Việt Nam của chúng ta tại Mỹ, Portland nói riêng, chúng ta sẽ có tiếng nói nhiều hơn khi chúng ta nhìn về quê hương Việt Nam. Chúng ta có thể lên tiếng, nối tiếp các dân biểu của Hoa Kỳ để họ lên tiếng đấu tranh cho nhân quyền, sự tự do tôn giáo, dân chủ tại Việt Nam. Đó là điều tôi nghĩ đến và mong muốn.
Interviewer: Anh thấy đất nước Việt Nam của mình hiện như thế nào? Hiện tại quý vị và đất nước Việt Nam như thế nào? Anh có quay lại thăm không? Anh có giữ liên lạc với người thân không?
LVS: Đó là quê hương cũ của chúng ta. Nơi đó có ông bà, có cha mẹ, và có anh chị em ruột thịt. Tôi luôn muốn quay về, nhưng bản thân tôi không thể quay về được. Bởi vì Việt Nam vẫn còn đang truy nã tôi. Có lẽ họ sẽ không cho tôi quay về bởi vì họ xem tôi là một người làm những hoạt động chống lại họ bởi vì họ độc tài mà tôi hoạt động cho dân chủ, cho tự do, tôi chống lại sự độc tài nên họ sẽ không cho tôi trở về lại đất nước Việt Nam.
Tôi mong muốn Việt Nam của mình sớm được có sự tự do, dân chủ, và thay đổi xã hội, thay đổi thể chế, chính quyền. Khi chúng ta thay đổi được điều đó những nền tảng như văn hoá, kinh tế, xã hội hoặc nền giáo dục thì sẽ được thay đổi. Nếu Cộng Sản còn tồn tại, thì những điều sẽ không được thay đổi.
Interviewer: Anh có bất cứ điều gì chúng tôi chưa hỏi mà Anh muốn chia sẻ không?
LVS: Điều này tôi cũng suy nghĩ rất nhiều. Nói chung về giới trẻ Hoa Kỳ thì tôi không có đủ khả năng về ngôn ngữ để diễn tả về suy nghĩ, thao thức của tôi để đóng góp cho Hoa Kỳ, xây dựng tương lai.
Nhưng đối với giới trẻ là con em người Việt Nam, lớn lên tại Mỹ thì tôi hy vọng và ao ước rằng các bạn sẽ chuyên tâm cố gắng học hành thật tốt. Khi chúng ta trang bị được một nền tảng trí thức tốt, bởi vì các bạn hưởng được một nền tảng tốt nhất trên thế giới, giáo dục tốt nhất trên thế giới. Các bạn hưởng được những điều đó mà nếu các bạn phát huy được, thì nền trí thức sẽ làm đất nước Hoa Kỳ mạnh mẽ hơn và luôn là đầu tàu để lãnh đạo thế giới. Khi đó, chúng ta có thể nhìn lại quê hương của mình - nhìn được những thương đau để mình có thể đóng góp một phần nhỏ để xây dựng quê hương.
English Transcript
Lê Văn Sơn Interview: March 24, 2021
Interviewer: unknown
Interviewer: First of all, can you introduce yourself?
Lê Văn Sơn: My name is Lê Văn Sơn. I currently work at Amazon.
Interviewer: Where were your parents or did you grow up in Vietnam before?
LVS: I was born in 1985, in Thanh Hoa Province, Vietnam. The north of Vietnam.
Interviewer: Why did you decide to leave your homeland and go to the United States? What fate brought you to Portland? Why did you come and live in Portland and not another city?
LVS: There are many reasons for me to be in Portland, USA. First, in Vietnam is a communist regime. So, as a young man, I see things wrong with the government such as freedom of politics, freedom of the press, freedom of expression, and freedom of religion. I spoke up and I demanded those rights so the communist authorities imprisoned me and then pursued me.
I have support from the United States government as well as the US State Department, and my partner/wife Thuy Pham is a United States citizen. After that, the State Department and Thuy brought me over here.
Interviewer: Can you tell us what age you were when you left your homeland and what was your feeling when you had to leave?
LVS: When I left Vietnam in 2018, I was 33 years old. Obviously I have lived in Vietnam for 33 years, where I was born and raised and have a lot of memories. When I had to leave my homeland Vietnam, I felt very confused and missed Vietnam.
Interviewer: Did you encounter any difficulties while you moved from Vietnam to the United States? What is your most memorable memory? What was your most memorable surprise when you came to the United States?
LVS: I was wanted by the communist authorities, so I had to go to Thailand as a refugee at the United Nations. From Thailand, the US Department of State, US Embassy in Thailand and my wife, Thuy Pham, applied to sponsor me. So I came here from Thailand.
While in Vietnam, I learned that America is a civilized, rich, strong and clean country. Just like human rights, democracy and freedom. Indeed, when I set foot at the airport and when I was rolling, even though it was in the middle of the night, I still felt the fresh, clean air in this city of Portland. Very good, far from poisonous air in Vietnam.
Interviewer: Please describe your neighborhood in Portland when you first arrived. What is your most memorable and unexpected thing?
LVS: I live in Portland. I know that there is a rich Vietnamese community here, so I have the opportunity to interact with people in this city in more ways. Since then, it also made my mentality better when I first came to America.
Interviewer: When you came over here, did you find it difficult to integrate into life here?
LVS: It is true that the first few months I felt something separating me, so I found it difficult to integrate. Due to the confusion of the living environment, the culture, the foundation of the country is very different from that of Vietnam. So the first few months, I found it very difficult for me.
The most important difficulty for me was the language barrier. That is the biggest one for me. One more thing, the culture of the Americans, of American society makes me feel confused. Because of the language barrier, I was not able to learn it immediately. So in order to understand American culture, I could not understand immediately. So those were the barriers, the first difficulties when I lived in the first few months in America.
Interviewer: It has been three or four years since you have come to the United States, so have you gotten used to living here?
LVS: Up to now I feel that I already have feelings that I am gradually integrating into my living environment, culture and with this new country. I have grown accustomed to life. I was like going on a reel in my life and I was gradually getting used to it.
As well as my language, it has improved a lot. I believe that in the coming future, in the next few years, I will become a citizen of more benefit to the United States of America.
Interviewer: What was your specific job in Vietnam before? Can you briefly describe the life of a worker in Vietnam and the United States?
LVS: When I was in Vietnam, after I graduated, I worked as a tour guide. I have been in that job for two to three years. But because I spoke up, I fought for the right to freedom of speech, press, and religion in Vietnam, so I was arrested. After I got out of prison, I became a freelance journalist who wrote articles for religious community websites, or on social media.
That is a huge difference. The worker in Vietnam and the worker in the United States have a very big difference in the basics. The salary in Vietnam is very cheap, while the salary in the United States guarantees the rights of workers, people with a minimum life. Workers in the United States are protected, sponsored, and guaranteed by organizations such as the union. Full of benefits, while Vietnamese workers have many risks. In my time, I did not see an organization or union to protect the rights of workers working in companies. Those are the points where I turn. There are many other things that I see a huge difference compared to workers in the United States.
Interviewer: Do you know what events bring Vietnamese people together? Do you know specific places that Vietnamese people gather? Are there restaurants, shops, or religious organizations that your family especially visits? Do you know how your neighborhood has changed?
LVS: It is truly fortunate for our Vietnamese communist refugees, despite being stripped of all basic rights by the communists in our home country, but fortunately we have reached this land of freedom, love, humanity and development. Wherever our Vietnamese people are, I feel that there is protection and solidarity with each other.
In Portland alone, I have also participated in many events organized by the Vietnamese people in Portland, such as demonstrations against the communists, oppression of Vietnamese in my homeland as well as arrests of those who speak in the country.
Those are Vietnamese holidays, the traditional Tet holiday of Vietnam, the Vietnamese community in Portland organized to commemorate our traditional New Year.
Interviewer: Do you see the difference in education here and in Vietnam?
LVS: All the cultural background of education, economic, social between Vietnam and the United States, that is a big difference. A difference that nothing can compare. The same goes for education. Education in Vietnam, from elementary to university all have to pay tuition fees and a lot of money. A student has to pay different fees, buying all kinds of books. In the United States, students going to school from kindergarten through high school do not need to pay. The school is even transported by bus and lunch at the school is free. And those things in Vietnam do not exist. Students in Vietnam from kindergarten to high school and university all have to pay and have to pay a lot of money. Must go to school by themselves, buy a lot of books and have to pay money. That is not to mention the educational background, culture and consciousness that I am saying things that I can see with my own eyes. In the United States, the government and education system for students is not available in Vietnam.
I am a victim of the youth, of the general education in Vietnam, that is what I just said. I have to bear such material costs. Thereby, students in Vietnam, their parents have to bear an economic burden and there are many cases where poor families located in remote areas cannot afford to send their children to school. So people are unemployed, uneducated. They have to leave school early to work to support their parents. Therefore, it leads to a higher and higher unemployment rate. In the United States, I find that most students are allowed to attend school for free. And if the students or the children roam the street, they can also be fined or arrested. But in Vietnam, many children drop out of school and it affects their own future and that of the next generation of society as well. It erodes the intellectual and economic backgrounds of the society and the country in the future.
Interviewer: What economic and social issues are most notable in the Vietnamese community, or with refugees in general? Can city, state, or federal programs help with these problems?
LVS: I find our Vietnamese community quite successful in many ways. In terms of economy, there are many entrepreneurs. Vietnamese workers also work in many different companies and work quite hard. There are many Vietnamese-owned stores, shops or companies. I think that is very good, but if possible the Vietnamese can have more connections to be able to help new settlers in the United States like me. If there is more support from the Vietnamese community, it will become a solid prop, a springboard to promote newcomers' confidence and develop their life in the country.
Regarding politics in America, I do not understand much because I just came to America. Regarding the local political background, in the state, I am not sure. But there is one thing I think that I also want to mention, that is the Vietnamese community in Portland or in the United States in general is a lot.
Here in Portland, there are tens of thousands of people, and if there are more Vietnamese people participating in the political system of the locality, the state or the federation, that is very good. It is a common voice that represents the Vietnamese community as well as that we can make development policies and directions for cities or states in which Vietnamese people can contribute to the developing economy and social economy. Furthermore, if there are our Vietnamese delegates in the United States, Portland in particular, we will have a greater say when we look back at the homeland of Vietnam. We can speak up, follow up the congressmen of the United States to speak up for human rights, freedom of religion, democracy in Vietnam. That is what I think and want.
Interviewer: How do you see the country of Vietnam? How are you and the country of Vietnam now? Will you come back to visit? Do you keep in touch with your loved ones?
LVS: That is my old hometown. There are grandparents, parents, and siblings. I have always wanted to go back, but I cannot go back because Vietnam is still hunting for me. Maybe they won't let me go back because they see me as an activist against them, because they are dictators. I work for democracy, for freedom. I am against dictatorship, so they will not let me return to Vietnam.
I want Vietnam to soon have freedom, democracy, and social change, institutional and government changes. When we change that, foundations like culture, economy, society or education will be changed. If communism persists, things will not be changed.
Interviewer: Do you have anything we have not asked that you would like to share?
LVS: In general, about the young American people, I do not have the language ability to express my thoughts and mindset to contribute to America, to build the future.
But for the young Vietnamese children who grew up in America, I hope and wish that you will diligently try to study well. When we are equipped with a good intellectual foundation, because you have the best foundation in the world, the best education in the world. You get those things that, if you do it, then intelligence will make America stronger and always be the leader in leading the world. Then, we can look back on our homeland, see the pains so that we can make a small contribution to building it.